Sosyoloji (İngilizce)

SOC 500 Seminer

Öğrencilerin kendi bireysel araştırma projeleri örneği üzerinden sosyolojik ve etnografik teori, düşünce ve yöntemler üzerine yeniden sorgulamalar ve analizler yapmaya teşvik etmeyi amaçlayan bu ders kredisiz olarak verilmektedir. Öğrencilerin araştırma projelerinde kendilerine bir yol haritası çizmelerine yardımcı olan bu derste aynı zamanda sosyolojik ve etnografik bir proje hazırlama, yürütme ve yazma süreçlerine dair tartışmalar yapılması hedeflenmektedir. Yürütülen yada yürütülecek projelerin taslak, önveri, saha deneyimleri yada ana çerçevelerinin karşılıklı paylaşıldığı bu ders verimli bir tartışma ortamı yaratmayı amaç edinmektedir.

SOC 501 Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği

Bu dersin amacı öğrenciye bilimsel araştırma süreçlerine ileri düzeyde katılma ve katkı sağlama becerisi kazandırmaktır. İki bölümden oluşan bu dersin ilk bölümü temel bilimsel yaklaşımlara ayrılacaktır. Pozitivizmden Poperci yanlışlamacılığa, Khun’un paradigmasından Feyeraband’in  yöntemsizliğine farklı yaklaşımların dayandıkları temel varsayımlar, bu varsayımlar üzerine inşa edilen gerçekliler ve bunların geçerlilikleri tartışılacaktır. İkinci bölüm ise sosyal  bilimlerde kullanılan nicel ve nitel araştırma yöntemlerine ayrılacaktır.   Bu dersi alan öğrenciler  bilimsel araştırma, bilim dallarının ortak metodolojisi ile bilim dallarının kendine özgü araştırma teknikleri hakkında yetkin hale gelecek, belirli bir soruna yönelik   kendi araştırma desenini oluşturarak uygulayabilecektir. Bu derste sosyal bilimlerde araştırma yöntemlerine ilave olarak araştırma sonuçları ve yayınlarının tabi olması gereken etik ilkeler konuları da işlenecektir.

SOC 503 Sosyal Teori I

Bu dersin amacı Farabi’den İbn Haldun’a, Marx’tan Weber’e  İslam dünyasında ve batıda ortaya çıkan klasik dönem sosyal düşünürleri ve teorilerini  incelemektir. Bu derste,  klasik dönem teorileri günümüz için  anlamlı hale getirilerek toplumların anlaşılmasındaki rolleri ortaya çıkarılacaktır. Diğer bir ifadeyle, derste  birincil  öncelik  öğrencilerin geçmiş ve güncel meselelere yaklaşırken  sosyolojik bir bakış açısı kazanmasına, sosyolojik hayal etme gücü geliştirmesine verilecektir.  Bunu yaparken,  teori mevcut bilgilerin elde edilmesinin ve bundan yeni bilgiler üretilmesinin aracı olarak ele alınarak  tartışılacaktır. İncelenen her bir teori üretildiği ı dönem içinde ele alınarak  geliştirildikleri tarihsel sosyal çerçevenin daha kapsamlı bir şekilde anlaşılması  sağlanacaktır.

SOC 504 Sosyal Teori II

Modern dönemde farklı toplumların karşılaştıkları çeşitli sorunlarını kavrama, analiz etme ve çözüm yolları sunma iddiası ile farklı düşünür ve sosyal bilimciler tarafından ortaya atılmış olan güncel teorileri tanıma, anlamlandırma ve olumlu-olumsuz eleştirilere tabi tutmayı hedeflemektedir. Son dönemde ortaya çıkan post-modern, post-yapısalcı, koloniyal, post-koloniyal, post-marksist kuramlar bu dersin ana tartışma konularını oluşturmaktadırlar. Küreselleşme, oryantalizm-oksidentalizm, ekolojik sorunlar, siyasal şiddet, değişen, dönüşen toplumsal sınıf ve yapılar, neo-koloniyal siyasetler, yeni egemenlik arayışları ve siyasetleri ve modern ulus-devletlerin içinde bocaladıkları krizler farklı teorik yaklaşımlar üzerinden tartışılacaktır.

SOC 506 İbn Haldun ve Çağdaş Meseleler

Çağdaş sosyolojik meseleleri İbn Haldun sosyolojisinin analiz araçlarıyla tahlil edebilmeyi hedefler. Bu çerçevede, modern sosyal teoriler, İbn Haldun’un asabiye, bedavet, hadaret ve umran gibi kavram ve yaklaşımlar ışığında ele alınır. Öğrencilerin bu tür mukayeselerle derin bir kavrayış ve analiz kabiliyeti kazanması amaçlanır.

SEÇMELİ DERSLER

ANTH 509 Müslüman Toplumların Etnografyası

Müslüman toplumlar ve kültürleri sosyal bilimcilerin ilgisini en çok çeken konulardan biri olmuştur. Son yıllarda bu ilgi daha da artmış ve farklı sosyal bilimciler tarafından çok çeşitli etnografik araştırma ve incelemeler ortaya konulmuştur. Ancak, bir özne ve araştırma konusu olarak İslam ve Müslümanları araştırmak birçok teorik ve metodolojik sorunu beraberinde getirmiştir. Müslüman toplumları ve kültürleri anlamada yaşanan epistemolojik, metodolojik ve teorik sapmalar sadece yabancı (outsider) değil aynı zamanda yerli (insider) etnografların çalışmalarında çok fazla görülmektedir. Bu dersin amacı, Müslüman toplumluluklar, gruplar ve cemaatler üzerine farklı sosyolog ve antropologlar tarafından ortaya konulmuş olan çeşitli teorik ve etnografik çalışmaları okuma, anlama ve aynı zamanda teorik ve metodolojik yönlerden eleştiriye tabi tutmaktır.

ANTH 512 Türkiye Etnografyası

Türkiye’yi Osmanlı mirası olan çok kültürlü, çok dilli ve dinli yapısı ile araştırmak ve anlamak, karşılaştırmalı, analitik, tarihsel ve inter-disipliner bir bakış açısının gerektirmektedir. Bu çoğulcu yapı içerisinde yer alan farklılıklar ve benzerlikler zamanla çeşitli kesişim, çatışma ve bütünleşme alanları ortaya çıkarmışlardır. Bu dersin amacı, modern Türkiye tarihi ve toplumunu farklı açılardan inceleme ve bu alanda ortaya çıkmış olan sosyolojik-antropolojik çalışmaları eleştirel bir göz ile ele almaktır. Bu derste, Türkiye toplumunun oluşturduğu farklı dini ve etnik kimlikleri tarih, kimlik, dil, aidiyet ve toplumsal hafıza ekseninde tanıma, inceleme, anlama ve bu çoğulcu yapıyı var eden dinamikleri tahlil etmeyi hedeflenmektedir.

ANTH 520 Siyasal Sınırlar ve Sınır Bölgeleri

Ulus-devletlerin inşa süreçlerinde politik sınırlar iktidarın sembolü ve kurulduğu alanlar ve aynı zamanda tahayyül edilen ulusun sınırlarının somut formları oldular. Politik territoryal sınırlar, sınır bölgelerinde sınır insanlarının gündelik hayatlarında sayısız kopuş, ayrılık, kayıp, sınır geçişleri, kaçakçılık, mahkûmiyet, özlem ve ölüm hikayelerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Bu dersin amacı, modern dönemde keskinleşen politik sınırların ortaya çıktıkları coğrafyayı farklı parçalara bölerek bölge insanlarını nasıl birbirinden kopardığı (ya da koparamadığı) ve bu bölünmelerin sosyal, ekonomik ve siyasal etkilerinin neler olduğunu sosyolojik ve antropolojik bir perspektifle araştırma amacını taşımaktadır. Bu derste, cevabı aranacak soruların bazıları şöyle: Yerel hafızada mekân ve sınır nasıl tanımlanmaktadır? Sınırın aile tarihleri, akrabalıklar ve dini yapılar üzerinde ne tür etkileri olmuştur? Tarihsel süreç içerisinde toplumsal yapılarda devamlılık arz eden ya da etmeyen unsurlar nelerdir? Sınır ve sınır mekânları bireysel ve toplumsal hafıza ve aidiyetler/kimlikler üzerinde nasıl etkide bulunmuştur?

ANTH 611 Yer ve Mekan Etnografisi

Mekansal ilişkilere vurgu yapan ders, konuların gündelik uygulamaları, mekansal dönüşümler, yeniden yapılandırılmış söylemler ve cinsiyet, sınıf, ırk, etnik köken ve dinin çeşitli “kültürel” formlarının etkilediği arasındaki iç içe ilişkiler üzerine odaklanacaktır. Bu anlamda “sosyal alanı” izole bir boşluk olarak almak yerine, bu ders yerler, mekanlar, konular, bedenler, etkiler, söylemler ve “kültürler” arasındaki karşılıklı çoğaltma süreçlerini ve bunların makro süreçlerle olan ilişkilerini göstermeyi amaçlamaktadır. İlerleyen haftalarda yapılanma, sosyal üretim ve yapım, etkileme ve söylemler üzerinde durularak mekân ve yer teorilerinin farklı karşılaştırmalı teorik boyutları incelenir.  Bu ilişkileri göstermek için, bu ders özellikle etnografik alan çalışması yöntemlerini, araştırmaya katılan katılımcının araştırmacıya verimli araştırma teknikleri ve belirli alanlarda çalışmalarını aydınlatmak için sosyal teoriler anlayışı ile verimli araştırma teknikleri sunabileceği ileri düzeyde alan gezileri ve şehirler, köyler, dernekler, kurumlar, güvenlikli siteler, eğlence mekanları, siyasi partiler, sosyal medya vb. projelerinde yer almayı amaçlamaktadır.  Böylece bir teori ve yöntem dersi olarak, bu ders, yüksek lisans öğrencilerine belirli alanlarda araştırmalar yapmak için ileri teorik çerçevenin yanı sıra katılımcı gözlem, görüşme, sosyal haritalama ve görsel analiz yetenekleri sağlayacaktır.

ANTH 613 İslam Antropolojisi

Dünyada etki alanı geniş önemli dinlerden biri olan İslam dini farklı coğrafyalarda çok çeşitli toplumların sosyal, kültürel, ekonomik, psikolojik-ruhsal, siyasal, hukuki ve daha birçok yönlerini şekillendirmiş ve etkilemeye devam etmektedir. Bu dersin amacı İslam ve Müslümanlar üzerine yapılmış olan sosyolojik ve antropolojik çalışmalarını analitik bir gözle ele alarak “İslam Antropolojisi” ve “İslami Antropoloji” tartışmalarına dahil olmak ve yeni epistemolojik, ontolojik ve metodolojik analiz ve çıkarımlarda bulunmaya teşvik etmektir. Derste Talal Asad’ın İslam Antropolojisi üzerine teorik çalışmaları merkeze alınacak ve bu teorik temel çerçevesinde Clifford Geertz’in Fas ve Endonezya üzerine yaptığı etüdler gibi örnek olaylar tartışılacaktır. Özellikle batılı akademisyenlerin İslam toplumlarını incelerken düştükleri hatalar, kapıldıkları önyargılar da dersin temel konuları arasında olacaktır. Bu eleştiri özellikle Said’in Şarkiyatçılık eserinde serd ettiği görüşler üzerinde temellenecektir.

ANTH 618 Devlet Antropolojisi

Bu ders ulus-devlet yapılarını ve devlet mekanizmasını siyasal şiddet ve hegemonya ekseninde irdelemektedir. Modern devletin inşa sürecini Weber, Gramsci, Althusser, Foucault ve Agamben gibi düşünürler üzerinden anlama çabasının ortaya konulacağı bu derste Benjamin, Arendt, Sartre ve Fanon gibi düşünürler de eklemlenerek siyasal şiddet olgusunun modern devletin temel araçlarından birisine nasıl dönüştüğünün arkeolojisi yapılacaktır. Ayrıca bir etki olarak devletin gündelik hayatta nasıl tezahür ettiği, sosyal politikalar aracılığıyla devletin kendisini vatandaşların zihninde var ettiği ve meşrulaştırdığı üzerinde durulacaktır. Bu ders öğrencileri modern devlet, siyasal şiddet, egemenlik, iktidar ve meşruiyet gibi kavramlar üzerine yeniden düşünmeye teşvik edecektir.

ANTH 622 Duygu Antropolojisi

İnsan doğasının en önemli özelliklerinden biri olan duygu(lar) sosyal bilimler ve özellikle sosyoloji-antropoloji çevrelerinde son zamanlara kadar ihmal edilen konulardan biri olagelmiştir. Duygular evrensel midir yoksa kültürden kültüre farklılıklar göstermekte midirler? Duygular psikolojik-bireysel yönlerinin ötesinde kültürel-kollektif olgular mıdır? Bu dersin amacı antropolojik bir perspektif ile duyguları (aşk, nefret, sevinç, öfke, korku, vb.) bireysel ve kolektif tecrübeler olarak analiz etmeyi hedeflemektedir. Ayrıca ders sırasında duygu – akıl ilişkisi, duyguların ne derece doğuştan geldiği ne derece toplumsal olarak kurgulanmış olduğu tartışılacaktır.

CULT 510 Oryantalizmde Okumalar

Edward Said’in “Şark” hakkında bilgi üretimi eleştirisinden başlayarak, bu ders, Said’in eserinin eleştirisi de dahil olmak üzere, Şarkiyatçılığın yörüngesine bakacak ve kitabının ihmal ettiği araştırma alanlarını açığa vuracaktır. Dersin ikinci bölümünde, özellikle Ortadoğu hakkında yazılan bazı metinlerin kalıcı etkilerine ve bunların bölgede yakın zamanda ve devam eden çatışmalarda kullanımı incelenecektir. Oryantalist yaklaşımların nasıl yeni biçimler alabileceğini görmek için seyahat yazısı gibi özel çağdaş türler araştırılacaktır. Doğu’dan, ABD ve Avrupa’dan gelen metinler, oryantalist yaklaşımların Doğu’da nasıl yeniden üretilebileceğini araştırmak hedefiyle incelenecektir.

CULT 617 Çokkültürlülüğün Soyağacı

Bu ders, çok kültürlülüğün pratiğini ve toplumsal olgusunu farklı dönemler ve coğrafyalar üzerinden araştırmayı ve özellikle Avrupa’da çok kültürlülüğün bir soy kütüğünü oluşturmayı amaçlamaktadır. Çağdaş sosyal ve siyaset kuramının çok kültürlü pratikleri ele aldığı yaklaşımlardan yola çıkarak Avrupa tarihine geçilecektir. Ders, İslami İspanya’yı bir başlangıç noktası olarak alır ve ardından Ortaçağ Venedik’ine, Osmanlı İmparatorluğu’na ve ardından günümüz Londra’sına geçer. Medeniyetlerin çok kültürlü uygulamalarının köklerini araştıran Medine Beyannamesi gibi temel metinlerin yanı sıra ilgili dönemlerin ve coğrafyaların sosyal ilişkilerini anlatan tarihi monografların okumaları da yapılacak. Daha sonra, çağdaş yazarların bu tarihsel deneyimlerden ne çıkardığını görmek için, halihazırda üzerinden çalışılmış olan farklı çokkültürlülüğü yeniden tasavvur eden kurgusal metinlerin okumalarını yapacaktır.

HIST 508 Sözlü Tarih

Bu dersin amacı tarih yazımı gelenekleri içerinde önemli bir yer teşkil eden sözlü tarih ve bu alanda ortaya çıkmış olan teorik ve metodolojik tartışmalar hakkında öğrencileri bilgilendirmektir. Sözlü tarihçiler sadece geçmişteki olayları bu farklı anlatı türleri üzerinden araştırmaz ve incelemezler; bunun yanında, bu tarihsel olayların günümüzde nasıl hatırlandığı ve algılandığı üzerine de analizler yaparlar. Bu bellek ve tanıklıklar aidiyet/kimlik inşa sürecinde nasıl rol oynarlar? Bu derste cevabı aranacak bazı sorular şöyle sıralanabilir: Biz tarihi nasıl okuyoruz? Farklı tarih okumaları mümkün müdür? Tarih okumalarında “gerçeklik” ve “doğruluk” kavramlarını nasıl açıklıyoruz? Hangi metin tarihi bir metin niteliği taşımaktadır? Devlet arşivlerine ne kadar güvenebiliriz? Devlet egemenliği/kontrolü altındaki tarih yazımından ne kadar bağımsız olabiliriz? Bir arşiv metnindeki bilgi ne kadar doğrudur ve güvenirliliği nasıldır? Resmi tarih, “ötekileştirilmiş” gruplar ve toplumlar hakkında bize ne sunmaktadır? Bu derste, aynı zamanda bir sözlü tarih projesi nasıl organize edilir ve yürütülür sorusuna da cevap verilecektir.

SOC 505 Siyaset Sosyolojisi

Bu dersin amacı öğrenciyi, toplum, siyaset, otorite, iktidar ve iktidar ilişkilerinin analizinde ve anlaşılmasında ileri düzeyde teorik donanıma sahip kılmaktır. Bu derste, devlet ve devlet yapıları, ulus devletlerin doğuşu, devletin diğer sosyal kurumlarla ilişkisi, devlet ve sosyal sınıflar, devlet ve toplumsal hareketler, devlet, sivil toplum ve demokrasi gibi konular tarihsel perspektif içinde, örnekleri ile tartışılarak, öğrenciye tartışılan konular üzerine özgün analiz kabiliyeti kazandırılacaktır.

SOC 508 Modern Türkiye’de Din

Bu ders, Türkiye’de din deneyimleri, devlet oluşturma süreci ve sekülerizm ve modernitenin yeniden üretimi arasındaki ilişkinin altını çizmeyi amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra Türkiye’de devlet üretiminin tarihsel görüşünün yanında, “modern” Türkiye’de dini, mekânsal boyutla ilgili sosyolojik ve antropolojik bir bakış açısıyla inceleyeceğiz. Bu ders, Türkiye’nin kamusal alanındaki dinlerin yönetimini şekillendiren sosyal ve politik dinamiklerin incelenmesidir. Odak noktası özellikle modernite, ulus-devlet inşası, sekülerizm ve din arasındaki iç içe ilişki olacaktır. Bu bağlamda, “‘modern’ Türkiye’nin din ile ilgili olarak nasıl kurulduğu ve yaşandığı” sorusu “modern,” “dini” ve “seküler”lerin farklı bağlamlarda çeşitli biçimler aldığı ilişkisel bir perspektiften insanların günlük uygulamalarını analiz etmek ve göstermek açısından çok önemlidir. Bu alanda ortaya konulan teorik tartışmaları, kavramları ve yöntemleri eleştirel bir bakış açısıyla karşılaştırmalı olarak tanıtmayı ve analiz etmeyi, tarihsel, antropolojik ve sosyolojik çalışmalardan örnekleri tartışmayı amaçlamaktadır. Özellikle din, modernite ve devletin kavramsallaştırılması bakımından Türkiye’deki dönüşümün anlaşılması için Türkiye üzerine yapılan antropolojik çalışmalar analiz edilecektir. Ayrıca, öğrencilerin araştırma projelerini ve metodolojilerini geliştirme şekillerini aydınlatmak için “modern” bir vatandaş olarak dinin günlük yaşam uygulamalarını ve deneyimlerini anlamak için İstanbul şehrinde etnografik saha çalışması deneyimleri gerçekleştireceğiz.

SOC 510 Toplumsal Cinsiyet

Bu derste toplumsal cinsiyet olgusu ve bu alanda ortaya konulmuş teorik tartışmalar, kavramlar ve kuramlar eleştirel bir perspektifle incelenmesi, tartışılması ve analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Toplumsal cinsiyet ve cinsellik değişik sosyal ve kültürel bağlamlarda incelenecektir. Aile ve evlilik sistemleri, beklentiler ve normlar tartışılacaktır. Toplumsal cinsiyet ve cinsellik kategorileri birbirleriyle bağlantılı bir şekilde incelenerek sosyal davranış biçimleri anlaşılmaya çalışılacaktır. Antropolojik bir yaklaşım, öğrencilerin gerçek hayattan alınan durumlar ve vakaları tartışmalarına yardımcı olacak ve yine öğrencilerin cinsiyet ile ilgili pratiklerin siyasi tartışmalara nasıl yansıdığını soruşturmaları teşvik edilecektir.

SOC 514 Kent Sosyolojisi

Kent sosyolojisi ‘şehir’ olarak bilinen spesifik bir toplumsal organizasyon biçimini ve bu entitenin kökenini, yaşamını ve geleceğini çalışır. Bu derste şu çalışma alanları üzerinde durulacaktır: (1) Şehirlerin gelişimi, (2) şehirlerin içyapıları ve organize oluş biçimleri, (3) şehirlerde yaşayan insanlar arasındaki etkileşim, (4) şehirlerin bölgeleri ve ulusları etkileme biçimleri, (5) şehirleşme ve şehirciliğin getirdiği farklı sosyal problemler. Bu derste, vurgu İstanbul ve Anadolu şehirleri üzerinde olacaktır. Bu şehirlerin tarihleri ve ortaya çıkışları, bu olguları açıklamaya çalışan farklı teorik perspektiflerin ışığında incelenecektir.

SOC 515 Tarihsel Sosyoloji

Tarihsel Sosyolojik araştırmalar çağdaş toplumlar üzerinde önemli tesiri olan uzun-vadeli sosyal süreçleri ele alır ve inceler. Ayrıca, yine bu bilim dalı modernleşme, sosyal değişim, küreselleşme trendleri ve etkileri, entegrasyon ve ayrışma, süreklilik ve kopuş, dini ve kültürel çoğulculuk, küresel olanı yerel olanla irtibatlandırma gibi başka birçok mesele de çalışma konularının içindedir. Bütün bu meselelerin anlaşılabilmesi için gerekli olan teorik ve metodolojik araçlar bu derste öğrencilere kazandırılacaktır.

SOC 521 Söylem Analizi

Bu ders çalışma sahası, sosyal ortam, iletişim amacı ve sosyal rol ve kimliklere göre dilin nasıl farklılaştığını ele alır. Konuşma ve yazmanın işleyişinin farklı formlarını inceler. Günlük konuşma, mülakatlar, sorgulamalar, topluluk önünde konuşma, emailleşme, mesajlaşma ve sosyal medyadaki yazılar örnek olarak zikredilebilir. Öğrenciler bu derste, anlamın doğasını, bireylerin aslında söylediğinden ve yazdığından fazlasını nasıl aktardığını, sözlü iletişimdeki nezaketin rolünü ve bir metni neyin tutarlı yaptığını tartışacaklar. Ayrıca, muhtelif metinlerin özelliklerini analiz etme, konuşmacı ve yazar tarafından benimsenen kişiler arası duruşları karakterize etme ve belirli sosyal ortamlarda işleyen farklı metin tarzlarını tanımlayabilme ve tasnif edebilme yeteneklerini kazanacaklar.

SOS 530 Afet Sosyolojisi

Bu dersin amacı öğrenciye afetleri sosyolojik olarak inceleme becerisi kazandırmaktır. Afetler doğal oldukları kadar  yaşamımızı, toplumların ve grupların yapılarını yansıtan sosyal olaylardır da. Ders boyunca kültürün, eşitsizliklerin, sosyal yapıların ve süreçlerin insanların afetle yüzleşmelerini nasıl etkiledikleri, onların afetlere tepkilerini  nasıl etkiledikleri,  afet sonrası nasıl tekrar ayağa kalktıkları yada neden çöktükleri,  afetlerin sosyal değişmeyi nasıl etkilediği incelenecektir. Dersi alan öğrenciler, öğrendikleri teorik modelleri ülkemizde yaşanan büyük afetlerin örneğinde  kullanarak afet öncesinde, süresince ve sonrasında insanları farklı risk derecelerine maruz bırakan sosyal, ekonomik, coğrafi, siyasi ve kültürel faktörleri analiz edebileceklerdir.

SOC 538 Ulus Devlet ve Milliyetçilik

Ulus nedir? Kavramın tek ve tek bir tanımı var mı? Uluslar tarihin başlangıcına kadar uzanabilir mi? Yoksa icat edildi mi? Hayal mi yoksa gerçek mi? Sekülerleşme ve milliyetçilik arasındaki ilişki nedir? Bireycilik ve milliyetçilik mutlaka birbiriyle çelişiyor mu? Bu derste, bu ve bu tür sorular ışığında, insan toplulukları, uluslar ve milliyetçilik ideolojisi derinlemesine tartışılacaktır. Aydınlanmadan başlayarak, modernleşme ve sekülerleşme sürecinin ayrıntılarına girdikten sonra, bu süreçler ve milliyetçiliğin yükselişi arasındaki ilişki ele alınacaktır. Milliyetçilik teorileri ile ilgili olarak, tarihte köklü bir şey olarak uluslara yaklaşımlar ve onları modern fenomen olarak ele alan bakış açıları karşılaştırılacak ve tezatlaşacaktır. Bu bağlamda öğrencilerden Ernest Gellner, Ellie Kedourie, Benedict Anderson, Eric Hobsbawm ve Benedict Anderson gibi alanın eleştirel bilginlerinin eserlerini okuması beklenecektir. Son olarak, din ve milliyetçilik arasındaki karmaşık ve belirsiz ilişki, farklı bakış açıları ışığında tartışılacaktır.

SOC 540 Kolonyalizm ve Post-Kolonyalizm

Kolonlayizm ve post-kolonyalizmi ana teoriler ve yaklaşımlar çerçevesinde ele alır ve kolonileştirilmiş toplumlarda sosyo-politik ve kültürel değişimler üzerinde durur. Bu çerçevede, farklı coğrafyalarda ve özellikle de Hint Okyanusu ve Güneydoğu Asya toplumlarındaki değişimler üzerinde durulurken, kolonyal ve post-kolonyal dönemlerde çeşitli kurumlarda sosyal süreçler incelenecektir. Öğrenciler kolonyalistler ve kolonyalizme maruz kalmış toplumları değerlendirirken analitik ve eleştirel yaklaşım geliştireceklerdir. Post kolonyal dönem bağlamında ulus devlet yapılaşması ve modernleşmeye konu olan sosyal değişimler konusunda bilgi sahibi olunacaktır.

SOC 542 Medeniyetler

Öğrencilerin bölgenin dinamik süreçlerini kavramsal ve ampirik şekillerde kavramaları; Güneydoğu Asya toplumlarının bağlamsal ve teorik olarak anlaşılmasını sağlamak; Bölgenin tarihi ve kültürel bağlantısını Hint Okyanusu ve Çin Denizi coğrafi bağlamında karşılaştırabilir. Bu ders öğrencilere bölgenin dinamik süreçlerini kavramsal ve ampirik şekillerde keşfetmeyi amaçlamaktadır. Metodolojik ve teorik konular boyunca, öğrencilerin Güneydoğu Asya toplumlarını ve Hint ve Çin küreleri ile gömülü kültürlerini bağlamsal ve teorik olarak anlamaları beklenmektedir. Konu, bölgedeki hem tarihsel hem de çağdaş gelişim aşamalarını anlamak için kapıları açacaktır. Bu bağlamda, çeşitli toplumların uygarlık süreçleri karşılaştırmalı bir yaklaşımla ele alınacaktır.

SOC 607 Din Sosyolojisi

Bu dersin amacı dinlerin bir toplumsal kurum olarak incelenmesi ve tartışılmasıdır. Tarihsel sosyolojinin de imkanları kullanılarak, dinlerin ortaya çıkışı ile birtakım sosyal faktörlerin arasında anlamlı irtibatlar olup olmadığı tartışılacaktır. Muhtelif dinlerin hakim olduğu zaman ve mekana dikkat çekilerek bu dinler ve tabileri ve bağlam arasındaki ilişkiler anlaşılmaya çalışılacaktır. Ayrıca tarih boyunca dinlerin doğuşu, yayılması, kurumlaşması, dinlerin farklı kurumlaşma yetenekleri ve diğer toplumsal kurumlarla ilişkileri, bu farklılıkların ortaya çıkardığı imkan ve sınırlar, modernleşme sürecinde dinlerin konumu, sürece etkileri, modernlik sekülerlik bağlamında dinlerin geleceği bu dersin temel tartışma eksenini oluşturacaktır.

SOC 616 Toplumsal Hareketler

Bu ders sosyal hareketlerin sosyolojik açıdan ele alınmasını amaçlar. Öncelikle, birçok örnek olay üzerinden, sahanın kilit kavramları, teorik yaklaşımlar ve yöntembilimsel araçlar tartışılacaktır. Toplumsal hareketlerle ilgili teorilerin modern toplumları ne ölçüde açıkladıkları, hangi kısımlarda eksik kaldıkları ele alınacaktır. Ders boyunca şu konuların üzerinde özellikle durulacaktır: Demokrasi, din, kimlik, küreselleşme, medeni haklar, çevrecilik, sınıf, ırk ve etnisite. Türkiye içindeki sosyal hareketler özel olarak daha yoğun bir şekilde işlenirken, dünya üzerindeki diğer büyük sosyal hareketler de dersin konusu olacaktır.

SOC 625 Modernlik, Postmodernlik ve Ötesi

Bu dersin amacı 1970’lerden bugüne toplumların geçirdikleri yaygın temel dönüşümleri analiz etmek, anlamak ve anlamlandırmaktır. Modernliğin kökenleri, aydınlanma düşüncesinin farklı yansımaları, modernizm ve modernlik tartışmaları, küreselleşme, endüstri sonrası toplum, postmodernizm ve postmodernite ilgili teoriler gündelik yaşamdaki yansımaları üzerinden tartışılacaktır. Ayrıca modernite ile postmodernlik arasındaki paradigma değişiklikleri ele alınacak. Kesinlikten belirsizliğe, bilinebilirlikten bilinmezciliğe, pozitivizmden agnostisizme kayan eksen modernite – postmodernite kavramları çerçevesinde ele alınacaktır.

SOC 636 İleri Karşılaştırmalı Teori ve Metodlar

Ders öncelikle çeşitli araştırma yaklaşımlarının arkasındaki epistemolojik, ontolojik ve metodolojik varsayımlara odaklanacaktır. Bu dersin temel amacı, öğrencilerin sosyal bilgilerdeki araştırmanın doğası üzerine geliştirilen paradigmalar hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Sosyal bilimlerde çeşitli metodolojik yaklaşımların çoğunlukla yüzey altındaki ontolojik, epistemolojik ve metodolojik yaklaşımlarına odaklanacağız. Dersin hem teorik ve pratik amaçları var. Teorik amaç, öğrencilere bilginin durumu ve farklı araştırma paradigmaları yoluyla bilgi edinme olasılığı ile ilgili temel tartışmalar hakkında bilgi vermektir. Ders boyunca örnek çalışmaları okuyup yoğun bir şekilde tartışacağız ve şu temel teorik soruyu soracağız: Sosyal dünyayı anlayabiliyor muyuz? Evet ise nasıl? “Nasıl” sorusu bizi pratik amacımıza getiriyor: bilimsel araştırmanın nasıl yapılacağını öğrenmek.

SOC 637 Güneydoğu Asya Sosyolojisi

Bu derste ilk olarak neden Güneydoğu Asya toplum ve kültürlerinin sosyolojik açıdan neden tek bir birim olarak değerlendirilebileceğini tartışacağız. Bu varsayım çerçevesinde bölgedeki farklı kültür, ulus ve sosyal yapıları yatay düzlemde kesen, bütün bu farklı unsurlarda geçerli olan ortak sosyal dinamikler üzerinde duracağız. Öte yandan, bu büyük totalite içinde muhtelif ulus, kabile ve kültürlerin sosyolojik anlamda farklılıklarına dikkat çekeceğiz. Temel olarak, iktidar ilişkiler, etnik kimlik geçişleri ve dönüşümleri, şiddet, suç ve devlet ve küresel dinlerin yerel tezahürleri gibi konular ders boyunca karşılaştırmalı bir perspektifle tartışılacak.

SOC 639 Sosyolojide Seçme Konular

Bu ders, sosyoloji içerisindeki güncel tartışmaları ele alan özel bir konu dersidir. Konular genel olarak, disiplindeki bir bütün olarak tartışmaları ve yeni yönelimleri kapsayabilir veyahut disiplindeki alt alanlarla daha spesifik olarak ilgili olabilir.

SOC 641 Edebiyat Sosyolojisi

Edebiyat sosyolojisinin gidişatı iki konu arasındaki yakın ilişkiyi vurgulamaktadır. Bu dersin genel amacı, her toplum realitesindeki sosyal koşulları kavramak için farklı toplumlarda üretilen edebi eserleri incelemektir. Edebi eserler, zaman ve mekanda farklılaşan belirli toplumsal fenomenler üzerine inşa edilmiş yaratımlar olarak kabul edildiğinden, sosyolojik çalışmalar için yararlıdır. Bu bağlamda, literatürün incelenmesi, görünür bir weltanschauung çevresindeki sosyo-ekonomik ve politik durumlara yakından dikkat çekmektedir. Tarzında ve biçiminde gözlemlendiği gibi edebiyat da toplumsal değişimi yansıtır.

SOC 643 Toplumsal Eşitsizlikler

Bu ders toplumsal eşitsizliklerin aldığı biçimlere ve bunların içeriklerine odaklanmayı amaçlamaktadır.  Özellikle de gender (toplumsal cinsiyet), ırk, etnisite ve sınıfsal kökene dayalı eşitsizliklerin analizi üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda bu derste klasik ve çağdaş sosyolojide tabakalaşma kuramları, tabakalaşma tipleri ve rejimleri, tabakalaşma göstergeleri, yeni tabakalaşma/eşitsizlik biçimleri, dünyada ve Türkiye’de toplumsal eşitsizlikler gibi konular üzerinde durulacaktır.

SOC 644 Emek ve Çalışma Sosyolojisi

Bu ders toplumsal yapı içinde iş ve emeğin eklemlenmesine derinlemesine odaklanacaktır. Emeği ve çalışmayı sadece ekonomik bir temelde anlama fikrinin ötesinde, bu ders, farklı bağlamlarda emek ve işin farklı anlamlarını ve yollarını vurgulayacaktır. Bu ders, işyeri ve hane halkı gibi özel ve kamusal olarak tanımlanan farklı alanlarda emek ve işin kavramsallaştırılmasını incelemek için çok önemlidir. “Emek ve çalışma mikro düzey deneyimler, benlik ve kimlik anlayışı ve aile yapısı ile nasıl ilişkilidir?” ve “Diğer sosyal kurum, yapı ve süreçlerle nasıl iç içe geçer?” soruları sosyal eşitsizlik, ayrımcılık, dışlama ve güç ilişkileri tartışmaları yoluyla cevaplandırılacaktır. Emek ve çalışmaya çeşitli teorik yaklaşımlar ile tartışarak ırk, etnik köken, cinsiyet ve sosyal sınıf boyutları ile ele alacağız