İbn Haldun Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler yüksek lisans programı disiplinin ilgilendiği konular itibarıyla günümüzde ihtiyaç duyduğumuz uzmanları ve araştırmacıları yetiştirmeyi hedefler. Uluslararası sistemde meydana gelen çatışmalar, savaşlar, insani krizler ve daha özelde ise Türkiye’nin gerek içerideki güvenlik sorunları gerekse de çevre coğrafyamızda yaşanan savaşlar, siyasi istikrarsızlıklar ve göç gibi problemleri nedeniyle iyi yetişmiş Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler uzmanlarına ihtiyacı vardır.
Bu gibi problemlere bu coğrafyada yaşayan insanların perspektifiyle çözüm önerileri sunmak isteyen kimseler için İbn Haldun Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümü yüksek lisans programı kritik bir rol oynamaktadır. Program “mukayeseli eğitim” felsefesi üzerine inşa edilmiştir. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler disiplinini Batı-merkezli tek bir perspektiften veren kurumların aksine farklı medeniyet birikimlerinin Siyaset Bilimine yaptıkları katkıları, farklılıkları ve imkânları müfredatının bütününe nüfuz ettirmeyi hedef edinmiştir.
İbn Haldun Üniversitesi’nin bir araştırma üniversitesi olması sebebiyle program, bölüm hocalarının öğrencilerle birebir ilgilenmesi ve öğrencilerin bölüm hocalarının araştırma projelerinde asistanlık yaparak bilimsel araştırma süreçlerini yakından tecrübe etmeleri gibi ciddi avantajlara sahiptir.
Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler (İngilizce) Yüksek Lisans Programı kontenjanı 15'tir.
Gerekli şartları sağlamaları halinde;
%100 Öğrenim Ücreti Muafiyeti sağlanan bu öğrencilerimizden;
Programın öğretim asistanlığı (TF) kontenjanı 3'tür.
Program, dil şartını sağlayamayan adaylara bilimsel değerlendirme sınavları sonucunda programa kabul almaları halinde hazırlık programı imkânı sunmakla birlikte, bu sayı 2 öğrenci ile sınırlıdır.
Hazırlık programı süresince nakdi burs verilmez.
Önemli Not: Yukarıda verilen bilgiler 2024-2025 Akademik Yılı kabulleri için geçerli olup bütçe ve kontenjanlar ile sınırlıdır. İlgili kontenjanlara girişte adayların bilimsel değerlendirme sınavları sıralaması esas alınacaktır. Muafiyet, nakdi burslar ve öğretim asistanlığı hakkında detaylı bilgiler ve şartlar için ilgili sayfaları ziyaret ediniz.
Doç. Dr. Ali Aslan
İbn Haldun Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler yüksek lisans programı, ulusal ve uluslararası deneyime sahip zengin akademik kadrosuyla Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler alanında kuramsal ve pratik bilgi üretimine katkı sağlamayı hedeflemektedir. Siyaset teorisi ve Uluslararası İlişkiler teorisi alanlarındaki güncel tartışmalara, Türk siyasi hayatındaki köklü değişimlere, uluslararası sistemin dönüşümüne, Türkiye’nin dış politikasına, Ortadoğu ve komşu bölgeler başta olmak üzere bölgesel çalışmalara ilişkin akademik bilgi üretimine katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Spesifik olarak program Siyaset Biliminin temel kavram ve başlıklarından siyaset teorisinin güncel tartışmalarını, Uluslararası İlişkilerin temel kavram ve konularından küresel politikaları, Türk siyasetinin güncel tartışma konularından Türk dış politikası analizlerini, Ortadoğu başta olmak üzere komşu bölge incelemelerini, toplumsal hareketlerden çatışma çözümlerini kapsayan kuramsal ve pratik çalışmalara odaklanmaktadır.
Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler yüksek lisans programı pozitif, yorumlayıcı ve eleştirel araştırma metotlarına hâkim; yerli ve küresel bilgi kaynaklarını karşılaştırmalı ve eleştirel bir şekilde kullanabilen; ulusal, bölgesel ve küresel bilgi birikimine bilimsel ve ahlaki bir sorumlulukla katkı sunacak; kültürel ve tarihi derinlikli çalışmalar yapacak araştırmacılar yetiştirmeyi hedeflemektedir.
Program, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler alanında geliştirilmiş teori ve yaklaşımlar ile günümüz dünyasının siyasi ve toplumsal sorunlarını bir araya getirmektedir. Bu çerçevede temel teorik derslerin yanı sıra ulusal, bölgesel ve küresel ampirik çalışmalara ve alan araştırmalarına yönelik derslerden oluşmaktadır. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler İngilizce Yüksek Lisans diploması alarak programdan mezun olacakların bilgi ve beceri kazanacakları alanlar şu şekilde sıralanabilir:
| İBN HALDUN ÜNİVERSİTESİ LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER (İNGİLİZCE) TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS PLANI |
|||||
| I. Yarıyıl | |||||
| Ders Kodu | Ders Adı | Saatler | Kredi | AKTS | |
| Teori | Uygulama | ||||
| POLS… | Required Course Group | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS… | Departmental Electives I | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS… | Departmental Electives I | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS… | Departmental Electives II | 3 | 0 | 3 | 8 |
| Language Courses | |||||
| Toplam Kredi | 12 | 32 | |||
| II. Yarıyıl | |||||
| Ders Kodu | Ders Adı | Saatler | Kredi | AKTS | |
| Teori | Uygulama | ||||
| POLS 501 | Methodology in Political Science | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS… | Departmental Electives I | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS… | Departmental Electives II | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS… | Departmental Electives II / General Elective | 3 | 0 | 3 | 8 |
| Language Courses | |||||
| Toplam Kredi | 12 | 32 | |||
| III. Yarıyıl | |||||
| Ders Kodu | Ders Adı | Saatler | Kredi | AKTS | |
| Teori | Uygulama | ||||
| POLS 500 | Seminar | 1 | 0 | 0 | 4 |
| POLS 599 | Master's Thesis | 0 | 0 | 0 | 30 |
| Toplam Kredi | 0 | 34 | |||
| IV. Yarıyıl | |||||
| Ders Kodu | Ders Adı | Saatler | Kredi | AKTS | |
| Teori | Uygulama | ||||
| POLS 599 | Master's Thesis | 0 | 0 | 0 | 30 |
| Toplam Kredi | 0 | 30 | |||
| Genel Toplam Kredi | 24 | 128 | |||
| ZORUNLU DERSLER | |||||
| Ders Kodu | Ders Adı | Saatler | Kredi | AKTS | |
| Teori | Uygulama | ||||
| POLS 500 | Seminar | 1 | 0 | 0 | 4 |
| POLS 501 | Methodology in Political Science | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 502 | Theories of International Relations | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 503 | Political Theory | 3 | 0 | 3 | 8 |
| PROGRAM SEÇMELİ DERSLER | |||||
| Ders Kodu | Ders Adı | Saatler | Kredi | AKTS | |
| Teori | Uygulama | ||||
| DEPARTMENTAL ELECTIVES I | |||||
| POLS 505 | Turkish Politics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 511 | Comparative Politics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 512 | Turkish Foreign Policy | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 514 | International Security | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 521 | Comparative Political Thought | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 523 | Comparative International System | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 530 | International Political Economy | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 531 | Comparative Political Economy | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 535 | Identity, Ethnicity, and Nationalism | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 570 | Conflict Analysis and Resolution | 3 | 0 | 3 | 8 |
| DEPARTMENTAL ELECTIVES II | |||||
| POLS 504 | International Organizations | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 506 | International Law | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 507 | Turkey from 1980 to the Present | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 508 | Russia in World Affairs | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 510 | Central Asian Politics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| PHIL 536 | Philosophy of Social Science | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 513 | Contemporary Issues in European Politics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 515 | Strategic Planning and Management | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 516 | Theories of Strategy | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 518 | Foreign Policy Analysis | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 522 | Social and Political Thought of Ibn Khaldun | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 524 | Qualitative and Interpretive Methods | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 525 | Islamic Political Thought | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 526 | Islam and Politics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 527 | Comparative Politics of the Middle East | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 528 | International Politics of the Middle East | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 529 | Quantitative Research Methods | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 532 | Cities and Citizenship | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 540 | Theories of the State | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 545 | National Security Strategy | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 546 | Terrorism and Political Violence | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 550 | American Foreign Policy | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 554 | Transnational Politics in the Middle East | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 555 | Gulf Politics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 556 | Balkans and Turkey | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 565 | Energy and Geopolitics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 571 | Emerging Nations in World Politics | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 575 | States, Nations, and Empires | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 577 | The Politics and International Relations of Iran | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 579 | Ottoman Political Thought | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 580 | Independent Reading | 3 | 0 | 3 | 8 |
| POLS 581 | Regional Orders | 3 | 0 | 3 | 8 |
Ders planı sayfasını ziyaret ediniz.
Bu derste sırayla öğrencilerin tez tekliflerinin sunumu dinlenmektedir. Tez tekliflerinin eksik yönlerine yönelik olarak geri bildirimler verilerek ve eleştirilerek getirilerek güçlendirilmesi sağlanmaktadır. Böylece, öğrencilerin tezlerine ve tezde işledikleri meselelere yönelik zihinsel netlik kazandırılmaktadır.
Siyaset Biliminde kullanılan bilimsel araştırma metotları ve mukayeseli üstünlüklerinin izahı. Bilimsellik ölçütleri ve bilim anlayışı tartışmaları. Bilimsel devrimlerin yapısı ve paradigmatik kırılmalar. Kavram, soyutlama, vaka analizi, söylem analizi, nedensellik gibi temel terimlerin teorik arka planları ve uygulamaları.
Bu ders, uluslararası ilişkiler alanındaki önemli teorik perspektifleri lisansüstü öğrencilerine sunuyor. Realizm (Gerçekçilik), Liberalizm, Yapısalcılık, Marksizm ve İngiliz Okulu dahil olmak üzere büyük teorik paradigmaları ele alan çalışmaları kapsamaktadır. Ayrıca, Uluslararası Politik Ekonomi, Uluslararası Tarih Sosyolojisi, Eleştirel Teori, Post-Yapısalcılık ve Batılı olmayan Uluslararası İlişkiler Teorileri gibi diğer bazı perspektiflere de ışık tutuyor. Bunların dışında, İbn Haldun ile Uluslararası İlişkiler çalışmalarını buluşturmayı amaçlayan çalışmalara da dikkat çekiyor. Genel olarak bakıldığında ise, entelektüel tarihin yanı sıra alana yönelik yapılan en iyi katkıları da tartışmayı amaçlamaktadır.
Bu dersin üç odağı bulunmaktadır. Öncelikle, akademik bir alan olarak siyasal teorinin bir taslağı sunulacaktır. İkinci olarak, modern siyasal teoriler ve tartışmalar ele alınacaktır. Bu bağlamda liberalizm-içi tartışmalara, liberalizm-toplulukçuluk tartışmasına ve eleştirel yaklaşımlara odaklanılacaktır. Ve son olarak günümüzün siyasi hayatını şekillendiren demokrasi, kimlik ve popülizm gibi belli başlı anahtar kavramlar tartışılacaktır.
Bu ders Türkiye siyasetinde Tanzimat ve Meşrutiyet düşüncesi, Osmanlıcılık, Batıcılık, Kemalizm, milliyetçilik, sol, sağ, muhafazakârlık, İslamcılık, liberalizm, Kürt siyasi hareketi ve feminizm gibi düşünce geleneklerine odaklanacaktır. Bu bağlamda ayrıca demokratikleşme, din-siyaset, ekonomi-siyaset, medya-siyaset ve ordu-siyaset ilişkileri gibi meseleler üzerinde de durulacaktır.
Bu derste 1980’den itibaren Türkiye’nin yaşadığı politik, ekonomik ve kültürel dönüşümlere odaklanmaktadır. Politika alanında bürokrasi, siyaset kurumu ve sivil toplum-sermaye sınıf arasındaki mücadeleler ele alınmaktadır. Ekonomi alanında, ülkenin neo-liberal ekonomik modele geçişi ve bunun sonucunda oluşan sıkıntılar tartışılmaktadır. Kültür alanında ise, dindarlık-sekülerlik ve bireyselleşme-kolektivizm akslarındaki gerilimler üzerinden toplumsal değişimler incelenmektedir.
Sosyal Bilimlerin oluşum süreci ve doğa bilimleri ile ilişkisi. Sosyal bilimlerin kullandığı nitel ve nicel araştırma metotlarının dayandığı felsefi zemin. Bilimsel disiplinlerde ontoloji, epistemoloji ve metodoloji kavramlarının yeri. Pozitivist ve post-pozitivist bilim yaklaşımları.
Karşılaştırmalı siyaset kuramları, yapısalcılık, kurumsalcılık. Parti siyaseti ve seçim sistemleri. Rejim tipleri ve kategorizasyon tartışmaları. Merkezi yönetim, adem-i merkeziyetçilik ve federasyon tartışmaları. Devrimler ve siyasal şiddet.
Türk dış politikasını izah eden kuramsal yaklaşımların tartışılması ve Türk dış politikasına dair temel meseleler. Türk dış politikasının evrimi ve temel kırılma noktaları. Türkiye’nin Avrupa, Amerika, Orta Doğu, Kafkaslar, Rusya ve Orta Asya siyasetleri. Türk dış politikasında politika yapım sürecinde yer alan aktörler ve mukayeseli etkileri.
Avrupa Birliği’nin kurulduğu dönemden bugüne değin geçirmiş olduğu büyük dönüşümler, bu dönüşümlerin sebepleri ortaya çıkardığı imkanlar ve yeni sorunlar ele alınacaktır. Birliğin genişleme vizyonu ve pratikleri ve bu vizyonun doğurduğu jeopolitik, ekonomik sonuçlar irdelenecek. Son dönemde tartışılan Brexit, yükselen sağ ve sol popülizm, göçmen karşıtı hareketler ve İslamofobi konularına vurguda bulunulacak. AB dış politikası, güvenlik siyaseti ve 2008 ekonomik krizi sonrası ortaya çıkan ekonomik zorlukların siyasi sonuçları ele alınacak. Türkiye’nin AB ile ilişkileri ve tam üyelik sürecinin AB nezdindeki karşılığı irdelenecek.
Uluslararası güvenliğin kavramsal yaklaşımlarının izahı, güncel konuları ve sorunsallarının tartışılması. Başat uluslararası aktörlerin güvenliğe yönelik yaklaşım, tutum ve politikalarının tahlili. Devlet ve devlet dışı aktörlerin uluslararası güvenliğe etkisi. Siyasal şiddet ve terörün güvenlik politikalarına etkisi. Nükleer silahlar, kimyasal ve biyolojik savaş gibi konvansiyonel olmayan güvenlik tehditlerinin değerlendirilmesi.
Bu ders strateji kavramını tanıtarak başlar. Bu kavramsal çerçeveye dayanarak, ders stratejik sürece ve stratejinin farklı organizasyonel ayarlamalara yönelik adaptasyonuna odaklanmak için tasarlanmıştır. Bu bağlamda ders, özellikle stratejik sürecin en kritik aşaması olarak stratejik planlama konusunu merkeze almaktadır. Esas olarak aşağıdaki soruları yöneltir: Kuruluşların neden stratejik bir plana ihtiyacı vardır? Kuruluşların stratejik bir plan geliştirilmesinde nelere ihtiyaç duyalar? Stratejik bir planın bileşenleri nelerdir? Stratejik bir plan nasıl hazırlanır ve iletilir? Strateji hükümetler tarafından nasıl kullanılabilir?
Bu ders, uluslararası ilişkilerin bir alt alanı olan strateji çalışmalarının çok sayıda teorik ve pratik konularını tartışmaktadır. Devletin askeri gücü tedarik etme ve kullanma niyeti ile bunun evrimini ve doğasını açıklayan bazı teoriler, kavramlar ve sorunlar incelenmektedir. Konular, stratejiyi, stratejinin anlamını, stratejinin temel boyutlarını, strateji bilimini ve güvenlik ortamını içermektedir. Ayrıca büyük strateji, strateji çalışmalarının tarihsel gelişimi, stratejinin araçları, düzenli savaş türleri, asimetrik ve düzensiz savaş, stratejik sorunlar, drone saldırıları, insansız hava araçlarının kullanımı, strateji ve strateji çalışmalarının istikameti gibi konular da ele alınmaktadır. Öğrencilerin okumaları tamamen yapmaları ve sınıf tartışmalarına aktif olarak katılmaları beklenmektedir.
Devletlerin ve diğer uluslararası aktörlerin dış siyasetlerinin ana belirleyicileri, ölçütleri ve aktörlerini öğrenmek ve tahlil etmek. Uluslararası ilişkilerde analiz düzeyleri. Dış politika kararlarını izah eden temel kuramlar, oyun kuramı. Muhtelif teorik ve metodolojik araçlar ile farklı dış politika vakalarının analizi.
Bu derste temel olarak Batı-dışından siyasi düşünürlerin Batı siyaset düşüncesinin temel kavram ve tartışmalarına yönelik meydan okumaları ele alınacaktır. Bu bağlamda oryantalizm, Avrupa-merkezcilik, modernite ve kültürel çoğulculuk gibi olgulara odaklanılacaktır. Ayrıca, modern öncesi dönem ve modernleşme sürecinde Batı-dışı düşünürlerin çalışmaları tartışılacaktır.
Bu derste genel İslam siyaset düşüncesi bağlamında İbn Haldun’un sosyal ve siyasi düşüncesi tartışılacaktır. Modern Batı siyaset düşüncesiyle karşılaştırmalı olarak İbn Haldun’un tarih felsefesi ve sosyal-siyasi felsefesi ele alınacaktır. Bu bağlamda asabiyet, medeniyet ve umran gibi İbn Haldun’un temel kavram ve teorilerine odaklanılacaktır.
Bu ders realizm, liberalizm, İngiliz Okulu ve konstrüktivizm gibi başlıca uluslararası ilişkiler teorileriyle tarihin farklı dönemlerinde ve farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış uluslararası sistemlerin oluşumu, işleyişi, dönüşümleri ve çözülmesine bakmayı amaçlamaktadır. Buradan elde edilecek bilgilerle günümüzün küresel ve belli başlı bölgesel uluslararası sistemlerine dair kapsamlı bir kavrayışa ulaşmak amaçlanmaktadır.
Bu ders, nitel ve yorumlayıcı araştırma yöntemlerini ve yaklaşımlarını tanıtır. Bu yaklaşımları karşılaştırmalı avantajlarını ve dezavantajlarını belirlemek amacıyla pozitivisttik ve kantitatif (nicel) yaklaşımlarla karşılaştırır. Ayrıca öğrencilerin görüşme, arşiv araştırması, etnografi ve söylem analizi gibi ana yöntemlere aşina olmasını amaçlanmaktadır.
Bu derste klasik ve modern dönemi kapsayacak şekilde İslam siyaset düşüncesinin temel tartışmaları ele alınacaktır. Bu bağlamda, adalet, hilafet, devlet, egemenlik, hukuk, özgürlük, çoğulculuk ve demokrasi gibi kavramlara odaklanılacaktır.
Arap devrimlerinin ardından gelen değişim, İslami hareketlerin hala çağdaş Orta Doğu siyasetindeki en önemli siyasi aktörler oldukları görüşünü güçlendirdi. Bu ders size Ortadoğu’daki İslami hareketlerin ana eğilimlerini, modern İslami siyasi düşüncenin önde gelen düşünürlerine özel referanslar yaparak genel bir bakış ve anlayış sağlamayı amaçlamaktadır. Bu ders, bölgedeki İslami hareketlerin köklerini, evrimlerini, politik görüşlerini ve etkilerini anlamaya çalışır. Şeriat, laiklik, demokrasi ve din üzerine yapılan teorik tartışmaların yanı sıra, İslamcı düşünürlere atıfta bulunarak politika ve İslam’ın birbirlerini nasıl şekillendirdiğini vurgulamaktadır.
Orta Doğu’da ulus-devletlerin kuruluşu ve devlet inşası süreçlerinin mukayesesi. Parti sistemleri ve yönetim modellerinin karşılaştırılması. Petrol ihraç eden ülkelerin diğer bölge ülkelerinden farkları ve bu farkların siyasi etkileri. Bölge devletlerinin sivil-asker ilişkilerinin ve bu ilişkinin siyasete etkisi.
Orta Doğu devletlerinin dış politikası ve dış politika tercihlerini etkileyen faktörler. Arap-İsrail savaşları, Körfez savaşları. Soğuk Savaş dönemi ideolojik kamplaşmalar. Bölge devletlerinin büyük güçlerle ilişkisi. Bölgesel uluslararası örgütler: Körfez İşbirliği Teşkilatı, Arap Birliği.
Nicel veriye dayalı araştırmaların felsefi arka planı, veri toplama ve desen oluşturma yöntemleri. Anket düzenleme, yapısal eşitlik modellemeleri, simülasyon ve içerik analizi gibi nicel veriye dayalı araştırma yöntemlerinin tasarlanması ve uygulaması. Nicel veri okur yazarlığı ve büyük verilerin nasıl kullanılabileceği. Veri haritalandırma yöntemleri. Bu yöntemler için gerekli STATA ve R gibi yazılımların kullanılması.
Kalkınma politikaları, ithal ikamecilik ve ihracat endeksli büyüme. Keynesyen ve neo-liberal iktisat politikalarının uluslararası ilişkilere etkisi. İkinci Dünya Savaşı sonrası kurulan Bretton Woods Sistemi. Uluslararası yatırım fonları ve kontrolü ile ilgili kurumlar: IMF ve Dünya Bankası. Doğal kaynakların ihracı ve petrolün uluslararası siyasi etkisi.
Bu ders ekonomik piyasaların mantığı ve operasyonları, devletin piyasadaki rolü, devlet müdahalesinin olanakları ve sınırlamaları üzerine odaklanmaktadır. Kurs boyunca odaklanan konular ekonomik ve politik fikirler ve tarihsel bakış açıları olacaktır. Ele alınacak temalar olarak finansal kurumlar, yoksulluk ve eşitsizlik, ekonomik büyüme, girişimcilik, tüketim, iş ve işsizlik, iklim değişikliği ve küreselleşme sayılabilir.
Ders, öğrencilerin siyasetin şekillenmesinde mekânın sahip olduğu rolü anlamalarını sağlamaktadır. Derste kentin tarihsel olarak oluşumu, kırsal ve kabile toplumları ile olan ilişkisi ile modern şehirlerin yükselişini belirleyen sosyal, politik ve ekonomik faktörlerle olan ilişkisi incelenecektir. Siyaset düşüncesinde şehir konusu keşfedilecek, farklı uygarlıkların ve bölgelerin şehir üzerine ortaya çıkan çeşitli fikirleri ve deneyimleri karşılaştırılacaktır. Ayrıca, öğrencilere vatandaşlık, kozmopolitizm ve küreselleşme teorileri tanıtılacaktır. Son olarak, Arap Baharına yapılacak özel bir odaklanma ile sosyal hareketler ile eylem ve katılımın kentsel siyasi mantığı vurgulanacak.
Etnik, dini, mezhepsel, kabilevi ve yöresel kimliklerin siyasi ve toplumsal neticeleri. Siyasetin şekillenmesi ve toplumsal yapının değişim ve dönüşümüne etkileri. Çok kültürlü ve kimlikli toplumlarda bir arada yaşama ve çatışma deneyimleri. Milli kimliklerin oluşum süreçlerine dair kuramsal yaklaşımlar. Türkiye ve çevresindeki coğrafyada milliyetçilik ve etnik çatışma deneyimleri.
Ders, devlet kavramına tarihsel ve teorik bir genel bakış sağlar. Antik Mezopotamya’daki ilk devletlerden refah, kalkınmacı ve patrimonyal devletler gibi çağdaş örneklere kadar her hafta farklı türden bir devleti tartışacağız. İlgili devletlerin nasıl teşekkül ettiğine, amaçlarına, güçlerinin kapsamına ve devletlere tabi olan insanların haklarına ve yükümlülüklerine bakacağız. Ders tamamen çevrimiçi olacaktır. Haftalık bir ders olacak, fakat aynı zamanda öğrencilerin diledikleri zamanda dinleyebilecekleri çevrimiçi dersler de yer alacak. 5000 kelime sınırı olan bir araştırma makalesi zorunluluğu vardır. Ek olarak öğrencilerin quiz ve tartışma forumları gibi çeşitli online çalışmaları da tamamlamaları beklenmektedir. Tüm öğrencilerin bir sözlü sunum yaparak bunu kaydetmeleri ve web sitesine yüklemeleri gerekmektedir. Final notu, teslim edilen tüm materyallere dayanarak belirlenecektir.
Ders, Uluslararası ilişkilerde güç kullanımı ile ilgilenen Güvenlik Çalışmalarının bir alt dalına odaklanmaktadır. Teknolojik ve normatif değişimin zaman içerisinde çeşitli siyasi gruplar arasında gerçekleşen savaş pratiği üzerine etkisine özellikle dikkat çekilmektedir. Bu anlamda önemli ve nispeten yeni olan bir değişiklik, dış politika kararlarını uygulamanın geleneksel yolları için paradoksal bir senaryo yaratmış olan nükleer silahların ortaya çıkışıdır. Dönem boyunca öğrenciler; bağlamsal anlamı filtrelemek, düzenlemek ve ulusal güvenlik, strateji ve dış politikaya ilişkin temalarla ilişkilendirmek için kullanacakları birkaç teorik, kavramsal ve analitik araç kazanacaklar.
Terörizm, toplumsal ayaklanma, iç savaş ve ulus ötesi şiddet hareketleri. Bu hareketleri ideolojik alt yapıları ve kullandıkları sembolik repertuarlar, organizasyonel örgütlenmeleri, toplumsal destekleri bölgesel ve uluslararası bağlantıları. Siyasal şiddetin altta yatan nedenleri ve bunları önleme yöntemleri. Vaka çalışmaları ile karşılaştırmalı yaklaşımlar
Bu ders, ABD dış politikasına genel bir giriş mahiyetindedir. İlk olarak, ABD dış politikasının tarihsel gelişimi tartışılacaktır. Dersin ikinci kısmı, ABD’de dış politika alanında karar alma sürecine odaklanacak. Yürütme organına ve Kongre’ye ek olarak, kamuoyu ve çıkar grupları gibi ABD dış politikasını etkileyen önemli aktörlere de odaklanılacaktır.Bu bölümde, ayrıca ABD’nin uluslararası sistemdeki düşüşünü ve rolünü de tartışacağız. Dersin son kısmı ise, yeni Asya-Pasifik Stratejisi ve AB’ye yönelik yeni dış politika gibi farklı bölgelere dair yürütülen ABD dış politikasına kısa bir genel bakış sağlaması amaçlanmaktadır. Bu bölüm ayrıca, jeo-ekonomi ve ticaret savaşları gibi farklı meselelere yönelik yürütülen ABD dış politikasını da içerecektir.
Enerji ve enerji kaynaklarının küresel ve bölgesel jeopolitik ve güç mücadelelerinde oynadığı roller ve ülkeler arasında işbirliği ve ittifak imkanlarına etkileri. Enerji nakil hatları, boru hattı projelerinin jeopolitik boyutları. Küresel ısınma ve alternatif ve yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili politikalar ve normlar. Yeni enerji kaynaklarının bölgesel jeopolitiği şekillendirme potansiyelleri.
Ulusal, uluslararası ve gruplar arası çatışmaların sebepleri, dinamikleri ve çözüm yöntemleri. Çatışmaların ekonomik, psikolojik, kültürel ve siyasi boyutları. Arabuluculuk, barış inşası, sorun çözüm atölyeleri, müzakere ve barış süreçleri gibi çatışma çözümü yöntemleri ve bu yöntemlerin uygulanış biçimleri. Değişik bölgelerdeki faklı vakalar üzerinden karşılaştırmalı analizler. Çatışma haritalandırma ve barış inşası modellendirmeleri.
“Az gelişmiş”, “gelişmekte olan”, “kalkınmakta olan” ya da daha önceki dönemlerde “Üçüncü Dünya” ve son dönemde ise dünya siyasetinde “Güney” olarak ifade edilen devletler odaklanılmakta. Bu devletleri siyasi, iktisadi sorunları kendi aralarındaki ilişkileri, küresel sistem içerisinde oynadıkları roller ve sistemle uyum ve meydan okuma pratikleri incelenecektir. Bu konuda ortaya çıkan kavramsal literature eleştirel bir okumaya tabi tutularak alternatif okuma yöntemleri üzerinde durulacaktır. BRICS, MIKTA, MINT, LDC gibi ülke kümelendirmeleri ve bu kümelendirmelerin siyasi ve iktisadi bağlamı ve geçerlilikleri incelenecek. Brezilya’da, Endonezya’da ve Türkiye’de, Çin, Meksika, Nijerya ve Hindistan’ın gibi gelecek dönemin siyasetinde daha aktif roller almaları beklenen ülkelerin siyasi ve iktisadi gelişmeleri karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Modernist-kalkınmacı, neo-liberal ve neo-Marksist bağımlılık literatürünü tartışılacak.
Bu ders öğrencilere, Avrupa’da ve başka yerlerde tarihi ve teorik uygulamalarda sıklıkla kullanılan devlet, ulus ve imparatorluk kavramlarına yönelik tarihi ve teorik genel bir anlayış kazandırmayı hedefler. Dönemin başlangıcında derste antik çağlarda ortaya çıkan ilk devlet incelenecek, sonrasında şehir devlet düşüncesi, cumhuriyet geleneği, Asya’nın büyük imparatorlukları, Orta Avrupa’nın kameralist devletleri, milliyetçiliğin yükselişi, ve devletlerin ulus devletlere dönüşümü ele alınacaktır. Ders, modern dünyadaki milli özerklik ve neo-emperyalizm tartışmasıyla sonlanacaktır.
Bu ders İran’ın iç ve dış politikasındaki önemli olay, kişi ve tarihlere odaklanmaktadır. 20. Yüzyılın başından itibaren İran’ın geçirdiği dönüşümün incelendiği derste modernleşme, toplumsal değişim, ekonomik kalkınma gibi konuların yanısıra iki dünya savaşı sonrası İran dış politikası da irdelenecektir. 1970’lerde başlayan halk hareketliği ve devrime giden süreç ile devrim sonrası siyasi ve toplumsal dönüşüm de değerlendirilecektir. Son olarak İran’daki reform talepleri ve 21. Yüzyıl İran’ını bekleyen meydan okumalar tartışılacaktır.
Bu derste Osmanlı siyaset düşüncesinin temellerine ve zaman içerisindeki gelişim ve değişimine odaklanılacaktır. Adalet, düzen, özgürlük, meşruiyet gibi siyasi düşüncenin temel kavramlarına yönelik kendine has bakış açısının sorgulanmasının yanı sıra, kendine has kurumlar ve kavramların ortaya konması da amaçlanmaktadır.
Öğrenciler danışmanlarının onayı ve dersi aldıkları hocanın talebi ile belirledikleri konularda odaklı okuma yapabilmekteler. Konular müfredat ile uyumlu ve programın amaçları ile tutarlı bir şekilde belirlenmek zorundadır.
pols@ihu.edu.tr